Dicle , Batman ve Hasankeyf

SULAR ALTINDA KALAN 12 BİN YILLIK BİR MEDENİYET KENTİ HASANKEYF

Batman İli'nin Hasankeyf İlçesi ve bölgesinde Dicle Nehri üzerinde kurulacak olan Ilısu Baraj Gölü Projesi ile, başta 12 bin yıllık ve 9 uygarlığın yaşadığı bir medeniyetin beşiği Hasankeyf olmak üzere, Yukarı Mezopotamya olarak da adlandırılan tüm Dicle Vadisi sular altında kalacaktır.

Hernekadar ilçedeki önemli tarihi yapıların bir kısmı orijinalliği bozulmadan yakın bir bölgeye taşınmış olsada, geriye kalan kalıntılar ile sonradan yapılan ve ilçenin, okul, cami, köprü ve benzeri  kamusal yapılar, baraj tamamlandıktan sonra ziyaretçilerini sular altında kabul edecektir.

Kimler tarafından ve nezaman kurulduğu kesin olarak saptanamayan, Dicle Nehri Vadisi'ndeki, Mağaralar Şehri Batman ve bölgesindeki yaşamsal alan içinde bulunan :

Kale Tepe Köyü, Çemi Gusir, Sumaki, Başur, Amer Kuriki, Çemialo, Sırtı, Çattepe, Hasankeyf ve Gunfa Vadisi gibi yerleşim yerlerinde yapılan Arkeolojik araştırmalarda bulunan, süs eşyaları, figürleri, resimler ve taş aletlere göre Batman ve bölgesinin yaklaşık olarak  12 Bin yıl önce kurulduğu tahmin edilmektedir.

 Dicle Vadisine ilk yerleşen toplum Hurri Kabilesi mensuplarıdır. Hurri''lerden sonra Mitanninler, Asurlular, Uraltular, İskitler, Medler ve Persler bölgeye hakim olmuştur.

Bölge kısa bir zaman içinde Büyük İskender yönetiminde kalmış olsada, ardından Roma İmparatorluğu egemenliği altına girmiştir.
Roma İmparatorluğu'nun yıkılışından sonra ise Batı Romu İmparatorluğu (Bizanslılar) bölgeye hakim olur.

İslamiyetin tam olarak yayılışından sonra Hz.Ömer'in Mezopotamya'yı feth etmesiyle Hamdaniler, Abbasiler, Mervaniler, Selçuklular ve Artuklular bölgeye hakim olur ve bu hakimiyetleri, 14 ve 15. Yüzyıllarda Akkoyunlular ve Safeviler ile sona erer, en sonunda da 15l7 yılında Osmanlı toprakları sınırları içine katılır.

Zeynel Bey Türbesi

Türbe 1462 ile 1482 yılları arasında Hasankeyf le hakim olan Akkoyunlu Hükümdarı Uzun Hasanın Otlukbeli Savaşında ölen oğlu için yaptırılmıştır. Türkistan yöresi anıt mezarlarının etkisi görülen Zeynel Bey Türbesi dıştan silindirik içerden sekiz gen plandadır. Gövde yüzeyinde turkuaz renkli tuğla çinilerden oluşan kufi hatlı Arapça yazı ile Allah Muhammed Ali yazıdır.

Artuklu Köprüsü

Köprü kesin yapılış tarihi bilinmemekle birlikte köprüdeki taşçı işaretleri ve ayaklardaki kabartma figürlerinden Artuklu ait olduğu kabul edilmektedir. Ancak roma dönemine ait köprünün temelleri üzerine  Artuklular tarafından tekrar yapılmıştır.

Sultan Süleyman Külliyesi

Minare kaidesinde kitabeye göre, külliye birimleri Eyyübi  Sultanı Süleyman tarafından 1407 yılında yaptırılmıştır. Cami medrese imaret, çeşme, han ve türbelerden oluşmaktadır. Külliyenin doğu ucundaki türbede 1432 yılında ölen sultan Süleyman  bulunmaktadır.

Er Rızk Cami

Cami girişindeki kitabeye göre 1409 yılında Eyyübi  Sultan Süleyman tarafından yaptırılmıştır. Kitabenin hemen altında bitkisel süsler içinde Allah’ın 99 ismi yazılıdır. Caminin ibadet yeri heyelan nedeniyle nehre uçmuştur. Günümüzde minaresi ve kuzey bölümü halen ayaktadır. Minare çift yolludur ve minaredeki  kufi hatlı Arapça yazılar ile damla motifi süslemeler dikkat çekmektedir.

Roma Dönemi Askeri Garnizon  Büyük Saray

İmam Abdullah Zaviyesi

Bir höyük üzerinde bulunan imam Abdullah Zaviyesi Hazretti Muhammed  soyundan geldiğine inanılan  İmam Abdullah ait ve yöre halkı tarafından büyük saygı gösterilen bir türbedir. 

İmam Abdullah  hazretti  Muhammedin amcasının oğlu Caferi tayyar oğludur. Bu özelliğinden dolayı türbe yöre halkı tarafından her devirde büyük  saygı  görmüştür. 

Artuklu  Hamamı

Artuklu  devrim ait olup Dicle taşması sonucu yıkılan  bu hamam Osmanlı döneminde yapılan halen ayaktadır.

Artuklu  Hamamı ve Hasan keyf  Kalesi

Minare Üzerinde  Kufi Yazılar Damla Motifi Bitkisel Desenler Geometrik ve Kitabeler

Arkelojik  kazı bitmeden kültük varlıkları  taşınmadan  kalenin güvenliği  sağlanmadan  Hasankeyif su gelmemeli

Hısnı  Kale Kef  Kaya Önce Hısnıkef

Ulu Cami

İç kale  yer alan Caminin Artuklu Devri camileri ile benzer özellikleri göz önünde tutularak Artuklu eseri olduğu söylene bilir. Kalenin en yüksek noktasında  bulunan Caminin Roma dönemi tapınağı üzerine kurulduğu sanılmaktadır.

Moğol  istilasında zarar gören yapı Eyyübi  ve Osmanlı dönemlerinde birkaç kez elden geçmiştir. Minaresinde 1325 ve mimberde 1396  tarihlerini veren kitabeleri bulunmaktadır. 

Umarız bir gün Hasan Keyfimiz  hak ettiği değere kavuşur. 

Umutlarımızın boş çıkmaması dileğiyle 

BENZER KONULAR
Amazon Ormanlarında bulunan dış dünyadan ayrı bir kabile
Türlü nedenlerle boşaltılmış Hayalet kentler
İngiliz Sömürgesi iken Hindistan Bankonotları ve iki parçaya ayrılan Bankonot
Bir Mühendislik Harikası Panama Kanalı




Follow @AlpWebSite
Bizi Takip Edin
Tweetle