18.MART.1915 ÇANAKKALE BOĞAZININ GEÇİLEMİYECEĞİNİ GÖRDÜLER
(Son güncelleme 18 Mart 2019)
Denizlere hakim olan dünyayada hakim olur düşüncesiyle Çanakkale Boğazı'nı geçip İstanbul Boğazı üzerinden Karadeniz'e açılmak ve müttefikleri Rusya ile denizde teması sağlamak amacıyla harekata başlayan İtilaf Devletlerinin başı durumundaki Britanya İmparatorluğu ve Müttefiki Fransa Deniz Kuvvetleri'nin, 104. yıldönümünü kutladığımz 18.Mart.1915 tarihindeki büyük hezimetinin adıdır Çanakkale Deniz Zaferi.
Dünyanın en büyük sayısal ve teknik üstünlüğüne sahip, yenilmezliğine inanılan Britanya İmparatorluğu deniz kuvvetleri ile aynı donanımlara sahip Fransız deniz kuvvetleri birleşince, o gün için dünyada yenilmesi mümkün görünmeyen yine dünyanın en büyük armadası oluşturulmuştu.
Bu büyük donanmayla hiçbir kara harekatına girişilmeden boğazların geçilebileceğine inanan Britanya Bahriye Nazırı Churchill, Akdeniz Filosu Komutanı Amiral Carden'inde desteğini alınca Lord Fisher'in itirazlarına rağmen donanmayla boğazların geçilmesi kararı alındı.
Dünyada hiçbir gücün kendilerini engelliyemeceği kanatine sahip İtilaf Kuvvetleri, üstelik o güne dek muhtelif cephelerde yenilmiş, donanması dağılmış Osmanlı İmparatorluğu'nun bu donanmaya karşı hiç bir şansının olmayacağı düşüncesindeydiler.
Bu düşünce ve kendilerine olan güvenleriyle Amiral John de Robeck, komutasındaki 16 dev savaş gemisiyle 19.Şubat.1915 tarihinde harekata başladı. 13.Mart.1915 tarihine kadar bir aya yakın zaman içinde tüm Osmanlı tabyaları, kıyıda bulunan kaleleri uzun namlulu toplarla ateşe tutuldu, mayın tarama gemileri yol açmaya çalıştı, ancak hiç düşünmedikleri müthiş bir direnişle karşılaştılar.
Osmanlı topçuları ve onlara göre küçük bir gemi olarak nitelendirilen Nusret Mayın Gemisi donanmanın geçmesine izin vermiyordu.
Bu sebeblede donanma, bir türlü boğazın en dar noktası olan 1 millik mevkiden geçmeye cesaret edemiyordu, çünki buradan geçişte Osmanlı Bataryalarının ateş menzili içine girileceğini biliyorlardı.
Ancak bu zaman aralığı içerisinde gemilerden yapılan top atışlarıyla boğazın girişinde bulunan Rumeli Yakası'ndaki Seddülbahir ve Ertuğrul tabyaları ile Anadolu Yakası'ndaki Kumkale ve Orhaniye Tabyaları tahrip edilmişti.
Tonlarca top kullanılmasına rağmen, kara harekatı olmadan boğazın geçilemiyeceği kanaatine varan İtilaf kuvvetleri kara harekatının yapılmasına karar vermiş ve Gelibolu Yarımadası'dan karaya çıkacak olan kuvvetlerin,
Rumeli Yakası'ndaki bataryaları etkisiz hale getirmesi planlanmış ve Gelibolu'nun güneyi ile batısında olmak üzere 2 cepheden 5 noktada çıkarma harekatına başlanmıştır.
Güneydeki Seddülbahir Cephesinde Britanya 29 ncu Tümeni ile Fransız Kolordusu, batıdaki Arıburnu Cephesinde ise Anzaklar Kolordusu çıkarma yapmaya başlamışlardır.
Bu çıkarmalar eşliğinde, yapılan plan uyarınca 18.Mart.1915 günü sabahı 2 Deniz Tümeninden oluşan donanma boğaza giriş yaptı. Donanmanın en güçlü gemilerinden oluşan 1 nci Tümene bizzat Amiral de Robeck kumanda ediyordu.
Öncü Muhrip gemiler takip edilerek planlanan noktaya gelen filonun ve dünyanın en güçlü gemilerinden Queen Elizabeth ve Agamemnon'un hedefi Rumeli Mecidiye Tabyası, Lord Nelson'un hedefi Namazgah Tabyası, Inflexible'nin hedefi ise Rumeli Hamidiye Tabyası idi.
A.Planı olarak adlandırılan bu plan saat 11.30 da devreye girdi ve tabyalara ateş başladı. Tabyalardan ise arada ateş edilsede menzil dışı olduğundan gemilere isabet etmiyordu.
Yapılan yarım saatlık ateş esnasında Çimenlik, Rumeli Hamidiye ve Anadolu Hamidiye bataryaları isabet almış ve yanmaya başlamıştır.
B.Planı olarak adlandırılan planda ise Amiral Guepratte komutasındaki 4 adet Fransız savaş gemisi (Suffren, Bouvet, Goulois, Charlemagne) ve 2 adet Britanya savaş gemisi (Triumph, Prince George)'nden oluşan 3 ncü Tümenin harekete geçerek, 1 nci tümen önüne geçmesiydi ve plan gerçekleştirildi.
Tüm Tümen yavaş yavaş ilerlerken tabyaları devamlı ateş altında tutuyorlardı, atışlarda esas görevi ise İngiliz Triumph ve Prince George gemileri üstlenmişti ve hedefleri Rumeli Mesudiye ile Yıldız Tabyaları idi.
Gemiler 900 yardaya kadar yaklaştığında artık Osmanlı topçularının menzili içine girmiş oluyorlardı ve karşılıklı amansız bir top ateşi başladı, Osmanlı Obüsleri gemileri ateş yağmuru altında tutmuşlardı ama Rumeli Mesudiye tabyası isabet almış, yangın çıkmış ve topçular şehit olmuşlardı.
Kıyı bataryalarıda hemen hemen susturulmuştu ama merkez bataryalar ateşe devam ediyordu.
Planlar güzel gidiyordu ve Albay Hayes Sadler komutasındaki (Ocean, İrresistible, Albion, Vengeance, Sviftsun, Majestic) gemilerinden oluşan 2 nci tümen planın son aşaması için boğaza girmeye hazırlanıyordu. Bu son plan da geriye kalan bataryalarda susturulacak ve mayın temizliğine geçilerek boğaz aşılacaktı.
Ancak saat 14.00 dolaylarında beklenmeyen bi olay oldu, önde bulunan Suffren ve arkasından Bouvet gemileri büyük bir hızla geri döndüler ama Anadolu Hamidiye Tabyasının ateşi altından çıkamadan Bouvet gemisinde büyük bir patlama oldu ve 3 dk.içerisinde sulara gömüldü.
Queen Elizabeth ve Agamemnon haricindeki tüm gemiler ateşi kesti, öndeki muhripler ve istimbotlar yardıma gitmiş iselerde ancak 20 asker kurtarabilmişlerdi, geriye kalan 603 asker sularda kaybolmuştu.
Daha önce isabet alan Goulois gemisi de boğazı terkediyordu. Mayına çarpan Inflexible gemiside ağır yaralarla boğazı terkediyordu.
Son darbeyi vurmak üzere gelen 2 nci tümen,çatışma sahasına geldiğinde manzara hiçde iç açıcı değildi ve gelir gelmez ateşe başlamış 10 yardaya kadar bataryalara yaklaştı ve bu yoğun ateşle Rumeli Hamidiye ve hemen arkasındanda Namazgah tabyaları isabet alarak savaş dışında kalmıştı.
Anadolu Hamidiye tabyası hasar görmemiş ateşe devam ediyordu.Özelliklede Irresistible'yi yoğun ateş altına almıştı ki tam Saat 15.00 dolaylarında Irresistible gemisinin yakınında büyük bir patlama oldu, gemi tabyalardan uzaklaşayım derken mayına çarptı, bunu gören komutan Robeck tümenin geri çekilmesi için emir verdi.
Çekilme esnasında akşam üzeri Ocevan da mayına çarptı batmak üzere olan gemi personeli yoğun top ateşi altında diğer gemilerce kurtarıldı.
Geri çekilme emrinin ardından hasarlı yada sağlam ne kadar gemi varsa geri çekilmeye başladı, bu durum Çanakkale Boğazı çarpışmasında Osmanlı Ordusunun zaferi ve yenilmez denilen İtilaf Deniz Kuvvetlerinin mağlubiyeti olarak tarihe geçmiş olacaktır.
Bu hezimetin ardından İtilaf Devletleri, boğazların kara harekatı olmadan geçilemiyeceği kanaatine varmışlar ve Gelibolu Yarımadası üzerinden çıkarma harekatına girişmişler, ancak buradada Osmanlı-Almanya müttefikleri kaşısında hezimete uğramışlar ve birlerce ölü, yaralı, kayıpla ülkelerine geri dönmüşlerdir.
Böylece 9.Ocak.1916 tarihinde Çanakkale Savaşları Osmanlı Ordusunun galibiyeti ile sona ermiştir.
Çanakkale Savaşı Gelişimi... TIKLAYIN.
Çanakkale Deniz Zaferi........ FOTOĞRAF GALERİSİ
Çanakkale Savaşı Müzeleri.. FOTOĞRAF GALERİSİ
Dünyanın en büyük sayısal ve teknik üstünlüğüne sahip, yenilmezliğine inanılan Britanya İmparatorluğu deniz kuvvetleri ile aynı donanımlara sahip Fransız deniz kuvvetleri birleşince, o gün için dünyada yenilmesi mümkün görünmeyen yine dünyanın en büyük armadası oluşturulmuştu.
Bu büyük donanmayla hiçbir kara harekatına girişilmeden boğazların geçilebileceğine inanan Britanya Bahriye Nazırı Churchill, Akdeniz Filosu Komutanı Amiral Carden'inde desteğini alınca Lord Fisher'in itirazlarına rağmen donanmayla boğazların geçilmesi kararı alındı.
Dünyada hiçbir gücün kendilerini engelliyemeceği kanatine sahip İtilaf Kuvvetleri, üstelik o güne dek muhtelif cephelerde yenilmiş, donanması dağılmış Osmanlı İmparatorluğu'nun bu donanmaya karşı hiç bir şansının olmayacağı düşüncesindeydiler.
Bu düşünce ve kendilerine olan güvenleriyle Amiral John de Robeck, komutasındaki 16 dev savaş gemisiyle 19.Şubat.1915 tarihinde harekata başladı. 13.Mart.1915 tarihine kadar bir aya yakın zaman içinde tüm Osmanlı tabyaları, kıyıda bulunan kaleleri uzun namlulu toplarla ateşe tutuldu, mayın tarama gemileri yol açmaya çalıştı, ancak hiç düşünmedikleri müthiş bir direnişle karşılaştılar.
Osmanlı topçuları ve onlara göre küçük bir gemi olarak nitelendirilen Nusret Mayın Gemisi donanmanın geçmesine izin vermiyordu. Bu sebeblede donanma, bir türlü boğazın en dar noktası olan 1 millik mevkiden geçmeye cesaret edemiyordu, çünki buradan geçişte Osmanlı Bataryalarının ateş menzili içine girileceğini biliyorlardı.
Ancak bu zaman aralığı içerisinde gemilerden yapılan top atışlarıyla boğazın girişinde bulunan Rumeli Yakası'ndaki Seddülbahir ve Ertuğrul tabyaları ile Anadolu Yakası'ndaki Kumkale ve Orhaniye Tabyaları tahrip edilmişti.
Tonlarca top kullanılmasına rağmen, kara harekatı olmadan boğazın geçilemiyeceği kanaatine varan İtilaf kuvvetleri kara harekatının yapılmasına karar vermiş ve Gelibolu Yarımadası'dan karaya çıkacak olan kuvvetlerin, Rumeli Yakası'ndaki bataryaları etkisiz hale getirmesi planlanmış ve Gelibolu'nun güneyi ile batısında olmak üzere 2 cepheden 5 noktada çıkarma harekatına başlanmıştır.
Güneydeki Seddülbahir Cephesinde Britanya 29 ncu Tümeni ile Fransız Kolordusu, batıdaki Arıburnu Cephesinde ise Anzaklar Kolordusu çıkarma yapmaya başlamışlardır.
Bu çıkarmalar eşliğinde, yapılan plan uyarınca 18.Mart.1915 günü sabahı 2 Deniz Tümeninden oluşan donanma boğaza giriş yaptı. Donanmanın en güçlü gemilerinden oluşan 1 nci Tümene bizzat Amiral de Robeck kumanda ediyordu.
Öncü Muhrip gemiler takip edilerek planlanan noktaya gelen filonun ve dünyanın en güçlü gemilerinden Queen Elizabeth ve Agamemnon'un hedefi Rumeli Mecidiye Tabyası, Lord Nelson'un hedefi Namazgah Tabyası, Inflexible'nin hedefi ise Rumeli Hamidiye Tabyası idi.
A.Planı olarak adlandırılan bu plan saat 11.30 da devreye girdi ve tabyalara ateş başladı. Tabyalardan ise arada ateş edilsede menzil dışı olduğundan gemilere isabet etmiyordu.
Yapılan yarım saatlık ateş esnasında Çimenlik, Rumeli Hamidiye ve Anadolu Hamidiye bataryaları isabet almış ve yanmaya başlamıştır.
B.Planı olarak adlandırılan planda ise Amiral Guepratte komutasındaki 4 adet Fransız savaş gemisi (Suffren, Bouvet, Goulois, Charlemagne) ve 2 adet Britanya savaş gemisi (Triumph, Prince George)'nden oluşan 3 ncü Tümenin harekete geçerek, 1 nci tümen önüne geçmesiydi ve plan gerçekleştirildi.
Tüm Tümen yavaş yavaş ilerlerken tabyaları devamlı ateş altında tutuyorlardı, atışlarda esas görevi ise İngiliz Triumph ve Prince George gemileri üstlenmişti ve hedefleri Rumeli Mesudiye ile Yıldız Tabyaları idi.
Gemiler 900 yardaya kadar yaklaştığında artık Osmanlı topçularının menzili içine girmiş oluyorlardı ve karşılıklı amansız bir top ateşi başladı, Osmanlı Obüsleri gemileri ateş yağmuru altında tutmuşlardı ama Rumeli Mesudiye tabyası isabet almış, yangın çıkmış ve topçular şehit olmuşlardı.
Kıyı bataryalarıda hemen hemen susturulmuştu ama merkez bataryalar ateşe devam ediyordu.
Planlar güzel gidiyordu ve Albay Hayes Sadler komutasındaki (Ocean, İrresistible, Albion, Vengeance, Sviftsun, Majestic) gemilerinden oluşan 2 nci tümen planın son aşaması için boğaza girmeye hazırlanıyordu. Bu son plan da geriye kalan bataryalarda susturulacak ve mayın temizliğine geçilerek boğaz aşılacaktı.
Ancak saat 14.00 dolaylarında beklenmeyen bi olay oldu, önde bulunan Suffren ve arkasından Bouvet gemileri büyük bir hızla geri döndüler ama Anadolu Hamidiye Tabyasının ateşi altından çıkamadan Bouvet gemisinde büyük bir patlama oldu ve 3 dk.içerisinde sulara gömüldü. Queen Elizabeth ve Agamemnon haricindeki tüm gemiler ateşi kesti, öndeki muhripler ve istimbotlar yardıma gitmiş iselerde ancak 20 asker kurtarabilmişlerdi, geriye kalan 603 asker sularda kaybolmuştu.
Daha önce isabet alan Goulois gemisi de boğazı terkediyordu. Mayına çarpan Inflexible gemiside ağır yaralarla boğazı terkediyordu.
Son darbeyi vurmak üzere gelen 2 nci tümen,çatışma sahasına geldiğinde manzara hiçde iç açıcı değildi ve gelir gelmez ateşe başlamış 10 yardaya kadar bataryalara yaklaştı ve bu yoğun ateşle Rumeli Hamidiye ve hemen arkasındanda Namazgah tabyaları isabet alarak savaş dışında kalmıştı.Anadolu Hamidiye tabyası hasar görmemiş ateşe devam ediyordu.Özelliklede Irresistible'yi yoğun ateş altına almıştı ki tam Saat 15.00 dolaylarında Irresistible gemisinin yakınında büyük bir patlama oldu, gemi tabyalardan uzaklaşayım derken mayına çarptı, bunu gören komutan Robeck tümenin geri çekilmesi için emir verdi.
Çekilme esnasında akşam üzeri Ocevan da mayına çarptı batmak üzere olan gemi personeli yoğun top ateşi altında diğer gemilerce kurtarıldı.
Geri çekilme emrinin ardından hasarlı yada sağlam ne kadar gemi varsa geri çekilmeye başladı, bu durum Çanakkale Boğazı çarpışmasında Osmanlı Ordusunun zaferi ve yenilmez denilen İtilaf Deniz Kuvvetlerinin mağlubiyeti olarak tarihe geçmiş olacaktır.
Bu hezimetin ardından İtilaf Devletleri, boğazların kara harekatı olmadan geçilemiyeceği kanaatine varmışlar ve Gelibolu Yarımadası üzerinden çıkarma harekatına girişmişler, ancak buradada Osmanlı-Almanya müttefikleri kaşısında hezimete uğramışlar ve birlerce ölü, yaralı, kayıpla ülkelerine geri dönmüşlerdir.
Böylece 9.Ocak.1916 tarihinde Çanakkale Savaşları Osmanlı Ordusunun galibiyeti ile sona ermiştir.
Çanakkale Savaşı Gelişimi... TIKLAYIN.
Çanakkale Deniz Zaferi........ FOTOĞRAF GALERİSİ
Çanakkale Savaşı Müzeleri.. FOTOĞRAF GALERİSİ
ZAFERLE İLGİLİ VİDEOLAR :
Çanakkale Savaşı Şiirsel Anlatım
Follow @AlpWebSite
Bizi Takip Edin
Tweetle
PERA BULVARI 28.6.2020
Hiç yorum yok :
Yorum Gönder