Kaktüsler ve Yetiştirilmesi

ÇÖLLERİN DİKENLİ BİTKİSİ KAKTÜSLER VE BAKIMI

Genellikle çollerde ve tropik bölgelerde yetişen, Kaktüsgiller Familyasından, gövdeleri etli, yassılaşmış ve sulu olan, yaprakları diken şeklini almış tüm çiçekli bitkilere Kaktüs denir.

Birçok çeşitleri vardır, bunlardan en fazla ilgi çeken kaktüs Saguaro' dur, saguara çöllerde yetişir boyları ortalama 12 m. ye ulaşır, nadiren 15 m. yi aşanlarda bulunur.

Kaktüsler bol güneşe ihtiyaç duyar, İstanbul’da  açık havada yetiştirilmesi kolaydır. Kışın dondan zarar görmez. Tam tersine kışın üşümesi kaktüs için faydalıdır. Kış boyunca ne kadar kalırsa soğuk da yazın çiçek açması o kadar kesinleşir. 

Ama şimdi bunu öğrenince devamlı evde beslediğiniz Kaktüsünüzü kış ortasında dışarıya koymamalısınız. Bu durumda büyük bir ihtimalle ölür, önce dış ortama alıştırmalısınız.            

Ne zaman Sulanmalı:  
Hiç şüpe yok ki sulamadan kaynaklanan kaktüs ölümlerinin büyük bir yüzdesi az değil çok sulanmaktadır. Aşırı su kaktüs köklerinin çürümesine neden olur. 
Bildiğimiz gibi kaktüs ve diğer sukkulentlerin tamamı uzun süreli susuzluğa dayanabilecek şekildedir. 
Evrimleşmişlerdir, o nedenle eğer tereddüdünüz varsa sulamamak daha doğru bir tercihtir.  

Genel olarak kaktüslerin suya ihtiyaç duydukları dönem aktif olarak büyümekte oldukları dönem yani ilkbahar yaz dönemidir. 
Bu dönemde serbestçe sulanabilir. Ama diğer mevsimlerde mutlaka dikkatli olunmalıdır. Kış döneminde hiç sulanmamalıdır ya da çok az su verilmelidir.

Kaktüsler ülkemizde mart ayı sonlarında hafif sprey şeklinde sulamaya başlanır. Nisan, Mayıs,ortalarına kadar. 15 - 20 gün arayla devam edilir. 
Eylül başına kadar 1 - 2 haftada bir sulanır, tekrar azaltılarak ekim başlarında sulama kesilir. 

Çok spesifik birkaç tür dışında kışın sulama yapılmaz. Kaktüslere su verilirken tek şart iki sulama arasında toprağın tamamen kuru olmasıdır. Epifitik kaktüs türleri ve diğer sulama biraz daha farklıdır. 

Susuz yaşamak Uygun olmayan ışık ve ısı koşulları kaktüslerde kalıcı hasara neden olabilir.ama susuzluk böyle sonuç doğurmayacaktır. 
Susuz kalmış kaktüs sadece uykuya geçecektir. Su kaybı nedeniyle bir miktar buruşacaktır. ama yeniden sulandığı zaman da çabucak eski sağlıklı haline geri dönecektir

Burada kural, uyku döneminin iyi ayarlanabilmesi amacıyla doğru zamanda suyun kesilmesidir Sonbaharda havaların serinleme başlamasıyla birlikte bitki daha az suya gereksinim duymaya başlar, bu dönemle birlikte su yavaş yavaş azatılmalı ve havaların iyice soğumaya başladığı zamanda da tamamen kesilmelidir.

Kaktüslerle diğer sukkulentlerin beklentileri farklı olabilir, buna dikkat etmekte yarar vardır. Diğer sukkulentler birazda fazla suya gereksinirler yada mesela Schlumbergera gibi kış döneminde aktif olan bazı türlerin özel durumları göz önüne alınmalıdır, bunun dışında kaktüsler rutubetsiz bir ortamda dinlenmeye bırakılmalıdırlar. 

İlkbahar başlangıcında önceleri haftada bir sprey ile uygulaması su büyümenin görülmeye başlamasıyla birlikte artırılmalı havaların ısınmasıyla birlikte de daha serbest bir sulama rejimine geçilmelidir. 

Yaz döneminde haftada bir sulama rejimine geçilmelidir, haftada bir yada iki haftada sulanmalıdır . Uygun baktığınız bitkiler de yaz döneminde dışarıda, havalar bir yerde durmayı tercih edeceklerdir. 

Ev bakımında sorun pencere kenarlarının yine de arzu edilenden sıcak olması ihtimaliEğer.Genellikle klorifer petekleri pencere altında olduğundan saksının durduğu ortam sıcak olabilir. 

Aslında en iyisi, bitkileri kış döneminde ev dışında bir balkon serasında tutmaktır. Burada da ısının sıfırının altına düşmemesini sak gerekir. 

Güney cephesindeki balkon en doğru seçimdir. Ayrıca, sera içine konacak bir maxsima minima termometre durumunu izlemenizi ve kontrol altında tutmanızı sağlar. 

Dondan Koruma 

Eğer dış ortam harareti 5 derecenin altına düşmüyorsa kaktüsler dışarıda gelişe bilirler. Ancak bu durumda saksı ve çevre ortamın kesinlikle kuru olması gerekir. Yağmurdan korunmak için önlemler alınmalıdır. Normalde don olmayan bölgede, arasıra oluşabilecek dondan korumak amacıyla bitkinin üzeri kağıt, balonlu naylon ya da çuval sarılabilir. 

Sıcak bölgeler için tavsiyeler 

Bu bölümde bakacak olduğumuz türler soğuğa dayanıksız. olup tüm  yıl  boyunca ısının 16 derecenin altına düşmediği ortamlarda gelişebilecek olanlardır. Ülkemizde bu tür  iklim olmadığını  hesaba katacak olursak,genellikle ev yada  sıcak sera içinde   bakılmaları  gerektiği gerçeğini göz  önüne   almak gerekir. Sadece yaz döneminde dışarı alınmalıdır. Soğuk havalar başlamadan önce de içeri alınmaları gerekir.

Ilıman  ilklim kaktüsleri Her nekadar bu kategorideki bitkiler dış ortamda,sıfıra yakın sıcaklıklara kısa süreli olarak dayana bilirlerse de en iyi büyümeği 5 derecenin altına düşmeyen ortamlarda gösterirler. Her kış sıfırın altına düşmeyen ortamlarda gösterirler Her kış sıfırın altına düşen yerlerde bitkilerin kış döneminde içeri alınması veya bir koruma örtüsü altında ya da bir balkon serasında tutulması uygundur. 

Soğuk bölge kaktüsleri Eksi 15 derece kadar düşük sıcaklıklara dayana bilen pek az kaktüs türü vardır. Bunlarda ancak kuruysa ve kendilerini ayazdan koruya bilcek bir kar örtüsü altındalarsa bunu başarabilirler. Bunların çoğu küçük bitkilerdir. yer örtücü  görünümündedirler Sedum ailesinin hemen tüm üyeleri bu yeteneğe sahiptirler. 

Bakım Evde bir pencere kenarında bakmakta olduğumuz dikensiz tür sene içinde yavaş yavaş tozlanmaya başlar. Toz birikimi zaman içinde kaktüs ışık alışını engeller temizlenmelidir. 

Dikensiz türlerde bu işi bir fırça yardımıyla halledebilirsiniz. ama eğer dikenliyse ve bu durumda bir saç kurutma makinesini 15 santi metre kadar uzaktan soğuğa ayarlı olarak üfleterek tozu uzaklaştırabilirsiniz.

Yaz döneminde hortumla yıkamak da düşünebilinir. ama bu işi sabah  saatlerinde güneş şiddetlenmemişken yapmak, ve bitki kuruyana kadar, gölgede  tutmak gerekir. 

Aksi halde gölgede kalan su damlaları yanmaya neden olabilir. Yıkadığınız suyun kireçli olması halinde gövde üstünde beyaz lekeler oluşabilir. 

Kuru gölge sevenler : 

Bunlar aslında çöl bitkileridir,ancak gelişebilmek için direk ışık yerine süzülmüş yarı gölge bir ortamı tercih ederler Bazıları rutubetli ortamda çürüyebilir ve uzun 
süre direkt güneş ışığına maruz kalırsa yaprakları yanar. 

 Islak gölge sevenler :

Tüm kaktüsler direk ışık ve kuru ortam severler, diye bir genelleme de yapılamaz, bazıları epifitik olarak bilinenler rutubet ve gıdayı atmosferden alırlar. Bu  nedenle de bu tür bitkiler ışığın süzülerek geldiği rutubetin yüksek olduğu ortamda daha iyi gelişirler. 
Doğal ortamları,tropik, ormanlarda ağaç tepeleridir. süzülerek gelen ışığı yakalayabilmek 
uzun ve geniş yaprakları vardır. Zaman zaman su püskürtmekten yarar göreceklerdir.

 Isı  Kaktüs ve sukulentlerin çoğu yazın büyürler ve kış döneminde uyku moduna geçerler .
Yine de şunu  akılda bulundurmak gerekir  sıcak ya da soğuk anlamında aşırı şartlar oluşacak
 olursa doğacak şok nedeniyle mevsimden bağımsız olarak bitki yine uyku fazına geçer.
Büyüyebilmek için kaktüsler genelde 16 derece ısıya gereksinim duyarlar. 

Tropikal olanlar daha da yüksek ısılarda gelişirler 21 32 derece bazı kaktüsler sıfır dereceye 
kadar düşen sıcaklara kısa bir süre için dayanabilirler.Ancak böyle bir soğuğa uzun süre maruz kalan bitkinin yumuşak dokuları özellikle yeni büyümüş bölümleri hasar görebilir. 
  
Önce gövdede yaralar oluşur, sonrada toptan çöker. Soğuk vurmuş olan bitkiler yaşata bilmek ısıyı artırın böylelikle yara oluşmuş bölümü kurutmak ve küflenmeyi engellemek mümkün olabilecekdir, bu bölgeyi kesmek de düşünülebilir.

Sera şartlarında yazın güneşli günlerde ısı 40 derece kadar ulaşabilir. Bu durumda havalandırma yapmak  hatta olanak varsa fan kulllanmak çok önemlidir. Ülkemizde güney sahilleri dışında kışlar genellikle serttir Bu nedenle sera az da olsa ısıtmak gerekir.

Çoğu kaktüs türü için 5   derece munimum yeterlidir. Diğer  sukkulent lerde ise genelde 10 derece üstü minimum sıcaklık gerekir. Eğer bitkilerimiz cam  kenarında veya balkonda yaşıyorsa kışın içeri alınması  zorunludur. 

Havalandırma : Eğer bitkilerinize serada bakıyorsanız hem yaz kış, döneminde cereyan yapmıyacak şekilde havalandırma yapmanız gerekir. Sera içindeki havanın aşırı rutubetlenip kaktüslerde çürümeye neden olması önlenir.

Follow @AlpWebSite
Bizi Takip Edin
Tweetle