İNSAN HAKLARI EVRENSEL BEYANNAMESİ
Universal Declaration
Of Human Rights (UDHR)
Evrensel İnsan
Hakları Deklarasyonu şeklinde dilimize tercüme edilen İnsan Hakları Evrensel
Beyannamesi yada Bildirgesi,
Haziran.1948 de BM.İnsan Hakları Komisyonu’nca hazırlanmış ve
Evrensel İnsan Hakları Bildirisi (1948)
Evrensel İnsan Hakları Bildirisi (1948)
Bundan dolayıda her
yıl 10.Aralık “Dünya İnsan Hakları Günü” olarak kutlanır.
Oturumda yapılan
oylamada 6 Sosyalist devlet çekimser kalırken, Ülkelerindeki çoğunluk insanları
birey olarak görmek istemeyen Suudi Arabistan ile Güney Afrika Birliği karşı
çıkmış ve bildiriye imza koymamıştır.
Oylamada çekimser
kalan Sosyalist ülkelerin ortak gerekçesi “Burjuva sınıfından olan insanların
sınıf çıkarını koruduğu ve işçi sınıfının egemen sınıflarla uzlaşmak zorunda
bırakılacağı” şeklinde kayıtlara geçmiştir.
Küba Devrimi Lideri
Fidel Kastro ise konuya sınıfsal düzeyde
yaklaşmış ve şu açık demeciyle insan haklarından bahsederken diğer ezilen
halkların haklarınıda ön planda belirtilmesini istemiş ve talep etmiştir.
“Bizler çoğu kez
insan hakları üzerine konuşuyoruz ama aynı zamanda diğer insanların hakları
üzerine de konuşmalıyız :
Diğerleri lüks
otomobillere binebilsin diye neden bazı insanlar çıplak ayaklarıyla yürümek
zorunda?
Diğerleri 70 yıl
yaşasın diye neden bazı insanlar 35 yıl yaşamak zorunda?
Diğerleri müthiş
derecede zengin olsun diye neden bazıları berbat bir şekilde yoksul olmak
zorunda?
Ben bir parça ekmeğe
bile sahip olamayan dünya çocuklarının adına konuşuyorum.”
İnsan Hakları
Tarihçesi :
1. Magna Carta
Libertatum ( Büyük Özgürlük Fermanı)
Dünyada ilk bilinen
ve orijinali halen saklı olan insan hakları ile ilgili belge 1215 yılında
İngiltere Kralı John ve Baronları ile Papa III. İnnocent arasında hazırlanan ve
imzalanan “Magna Carta” yani “Büyük Ferman” yada bir diğer adıyla “Magna Carta
Libertatum” yani “Büyük Özgürlük
Fermanı” dır.
Bu belge ile Kralın,
halk üzerindeki tartışılmaz yetkisine sınırlama getirilmiştir. Kralın ağzından
çıkacak her kelime yasa sayılmayacak ve yine önceden çıkarılmış yasalar mevcut
olmadıkça Kral istediğini hapse atamıyacak, ölüm fermanı veremiyecek gibi
insanların haklarını ezici güce karşı korunması sağlanmıştır.
Günümüz hukuk
sisteminin temeli sayılabilecek Magna Carta’nın 39. maddesi şöyledir :
“Özgür hiç kimse
kendi benzerleri tarafından ülke kanunlarına göre yasal bir şekilde muhakeme
edilip hüküm giymeden tutuklanmayacak, hapsedilmeyecek, mal ve mülkünden yoksun
bırakılmayacak, kanun dışı ilan edilmeyecek, sürgün edilmeyecek veya hangi
şekilde olursa olsun zarara uğratılmayacaktır.”
2. Amerikan
Bağımsızlık Bildirgesi (American independence declaration)
Büyük Britanya
(İngiltere) Krallığına bağlı bulunan Amerika’daki 13 Koloni nin krallığa karşı
bağımsızlıklarını ilan ettikleri belgedir ve Kongre tarafından 2.Temmuz.1776
günü onaylanmış, iki gün sonra 4. Temmuz da ilan edilmiştir.
Bu nedenle ve bu
belgeye istinaden ABD nde her yıl 4.Temmuz bağımsızlık günü olarak kutlanır.
Amerika’nın
bağımsızlığı ancak 3.Eylül.1783 tarihinde Büyük Britanya Krallığı tarafından
“Paris Antlaşması” ile tanınmış ve onaylanmıştır.
Bağımsızlık
bildirgesinin insan hakları ile ilgili bölümünde şöyle önemli bir cümle yer
almaktadır. “Bütün insanların eşit olarak yaratıldıklarına, yaratıcıları
tarafından onlara hayat, özgürlük ve mutluluğu arama hakkı gibi geri alınamaz
bazı haklar verildiğine inanıyoruz.”
3. Fransız Devrimi ve
“İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi” (La Déclaration des droits de l'Homme et du citoyen)
Fransız Devrimi’nin
(1789) temelini oluşturan ve 26.Ağustos.1789 günü özgürlük ve demokrasi adına
yayınlanan temel metinlerden birisidir.
Fransa Ulusal Meclisi
tarafından kabul edilip yayınlanan bu “ 1789 Fransız İnsan ve Yurttaş Hakları
Bildirisi”, 1791 yılında kabul edilen “Fransız Anayasası” nda ön söz olarak aynen eklenmiştir.
Bildiri özet olarak
İnsanların özgür doğduğunu ve eşit yaşamaları gerektiğini , İnsanların zulme
karşı direnme hakkının varolduğunu , Her türlü egemenlik esasının millete
dayalı olduğunu ve mutlak egemenliğin bir kişi yada gurubun elinde
bulunamıyacağını , Devleti idare edenlerin esas olarak millete karşı sorumlu
olduğunu , Hiç kimsenin dini ve sosyal inançları yüzünden kınanamıyacağını
ortaya koymaktadır.
4. Ve iki büyük dünya
savaşını gören devlet yetkilileri, 2. Dünya Savaşı sonrasında bir araya gelerek
uygarlıkların sonu olabilecek savaşların önlenebilmesi için, bireylere tanınan
hak ve özgürlüklerin güvence altına alınmasına karar vermişler ve ABD nin 32.
Devlet Başkanı Franklin D. Roosevelt’in eşi Eleanor Roosevelt’in “Bu belge
bütün insanlığın Magna Carta’sıdır” dediği “İnsan Hakları Evrensel Bildirisi”
ni kabul ederek yayınlamıştır.
Toplam 30 maddeden
oluşan bildirinin genel hatları şöyle özetlenebilir :
İNSAN : Bütün
insanlar özgür, onur ve hakları yönünden eşit doğarlar. Akıl ve vicdana
sahiptirler.
(Madde-1)
İNSAN HAKLARININ
ÖZELLİKLERİ : Herkes ırk, renk, cins, dil, din, siyasal yada herhangi bir
başka, inanç, ulusal yada toplumsal köken, varlıklılık, doğuş yada herhangi bir
başka ayrım gözetilmeksizin bu bildiride açıklanan bütün haklardan ve bütün
özgürlüklerden yararlanabilir.
Bunlardan başka ister
bağımsız ülke uyruğu olsun, isterse bağımlı , özerk olmayan yada başka bir
egemenlik kısıtlamasına bağlı ülke uyruğu olsun, bir kişi hakkında, uyruğu
bulunduğu devlet yada ülkenin siyasal, adli yada uluslar arası durumu bakımından
hiçbir ayrım gözetilmeyecektir.(Madde-2) Ayrıca bu haklar hiçbir şekilde
başkalarına yada kurumlara aktarılamaz.
İNSAN HAKLARI : En
başta yaşam ve özgürlük olmak üzere sağlık, eğitim, yiyecek, barınma ve
toplumsal hizmetler de içinde olmak üzere sağlığına ve esenliğine uygun bir
yaşam düzeyine kavuşma, yasanın koruyuculuğundan eşit olarak yararlanma;
Barışçıl amaçlar için
toplanma ve dernek kurma, evlenme, mal ve mülk edinme, çalışma, işini seçme
özgürlüğü, din, vicdan, düşünce ve anlatma özgürlüğü, hakları, “İnsan Hakları
Evrensel Bildirisi” nin temelini oluşturur.
MADDELERDE KESİNLİK:
Bu bildirinin hiçbir unsuru, içinde açıklanan hak ve özgürlüklerin bir devlet,
topluluk yada bireyce ortadan kaldırılmasını amaçlayan bir etkinlik yada
girişime hak verir biçimde yorumlanamaz. (Madde-30)
İLGİLİ KONULAR :
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi
İnsan Hakları Evrensel Bildirisi (Tamamı 30 Madde)
Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi
Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi(Tamamı 18 Madde)
Av. Vize Muafiyeti İçin 72 Kriter
.. Bizi Takip Edin
Tweetle
Hiç yorum yok :
Yorum Gönder