Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM)

AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ (Strasbourg Mahkemesi)

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi “AİHM” (Tribunal Europeo de Derechos Humanos “TEDH), ayrıca Strasbourg Mahkemesi (Tribunal de Estrasburgo) olarakta anılan kurum , Uluslararası bir teşkilat olan Avrupa Konseyi’ne bağlı 1959 yılında kurulmuş  Uluslararası bir mahkemedir.

Fransa’nın Strazburg Kentinde bulunan Mahkeme, “İnsan Hakları Evrensel bildirisi” ile “Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi” ve ek protokolleriyle güvence altına alınmış olan temel hakların çiğnenmesi durumunda, Bireylerin, Birey Guruplarının, Tüzel Kişiliklerin ve Devletlerin , belirtilmiş usul kuralları çerçevesinde başvurabileceği yargı merciidir.

Avrupa Konseyi üyesi olan 47 devlet Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin yargı yetkisini hiçbir şarta bağlı kalmaksızın kabul etmiştir.

Herne kadar Avrupa Birliği, Avrupa Konseyi’nin bayrağını kullandığı için, “Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi” Avrupa Birliği’ne aitmiş gibi görünsede, aslında mahkeme direk Avrupa Konseyi’ne bağlıdır ve onun uhdesinde görevini sürdürmektedir.

33 Madde den oluşan oluşan mahkeme oluşum kararı, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi içinde II.Bölüm olarak yer almaktadır.

1.Kasım.1998 Tarihinde yürürlüğe giren “AİHM  İÇ TÜZÜĞÜ” ne göre 4 ana bölümden oluşur, bunlar :

Genel Kurul,

Komite,

Daire,

Büyük Daire bölümleridir.

MAHKEMEYE BAŞVURU :

Kişilerin, gurupların, Tüzel Kişiliklerin veya Devletlerin AİHM’ne başvurabilmeleri için, kendi ülkesinde yada bölgesinde iç hukuk yollarını  tüketmeleri gerekmektedir.

Örneğin bir kişi, mahkemeye hakkını aramak için başvuruda bulunmak isterse, iç hukukta tüm kademelerde hakkını aradıktan sonra olumsuz nihai karar baz alarak, Mahkemenin matbu dilekçesi ile en geç 6 ay içinde Fransa/Strazburg’da bulunan  “Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi” ne başvurmalıdır.

Mahkemenin yargı dili İngilizce ve Fransızca olmasına rağmen Avrupa Konseyi’ne üye ülke vatandaşları (Türkiye gibi) başvuruyu kendi dillerinden yapabilirler.

Mahkeme, yapılan başvuruların ön koşullarının yerine getirilip getirilmediğini inceler, bir eksiklik görmezse başvurunun esastan incelenmesine karar verir.

Ön koşulları taşımayan başvuruların reddine karar verilir, bu karar kesindir ve karşı başvuru yolu yoktur.

Şayet önkoşullar yerine getirilmiş ise, Mahkeme kabul edilebilir kararını verdikten sonra, esas hakkında kararını vermeden önce taraflara “Dostane çözüm” önerebilir, taraflar bu öneri üzerine aralarında uzlaşır ve bu uzlaşma da mahkemece benimsenir ise başvuru ve dava sonuçlanmış olur.

Dostane çözüm yoluyla da bir sonuca ulaşılmamışsa, Mahkeme başvuruyu esastan inceler, tarafların yazılı görüşlerini alır, gerekli görürse duruşma yapar, tanık dinler, keşif yapar ve sonuçta başvuru sahibinin “Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi”nde tanınan bir hakkının ilgili devlet tarafından ihlal edildiği  kanısına varırsa , hakkaniyete uygun bir şekilde, zarar gören tarafın tatminine hükmeder.

Yani kişinin mağduriyetine neden olan ilgili devlet tazminat ödemeye mahkum edilmiş olur. Mahkeme kararlarının uygulanıp uygulanmadığı "Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi" tarafından denetlenir.

İLGİLİ KONULAR:
Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi
İnsan Hakları Evrensel Bildirisi
İnsan Hakları Evrensel Bildirisi (Tamamı 30 Madde)
Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi(Tamamı 18 Madde)
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi(33 Madde)
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Başvuru Ön Koşulları
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi BAŞVURU FORMU
Av. Vize Muafiyeti İçin 72 Kriter

.. Bizi Takip Edin
Bizi Takip Edin
Tweetle