PANAMA Kanalı ve Özellikleri

AMERİKA KITASINI İKİYE AYIRAN KANAL. PANAMA

Atlas Okyanusu ile Büyük Okyanusu birbirine bağlayan ve 77 Km. uzunluğundaki Panama

Kanalı, Kuzey ve Güney Amerika’yı ayıran noktadaki Panama Ülkesi’nde bulunmaktadır.

Dünyada bir mühendislik harikası sayılan kanalın yapısı, diğer kanallara benzemez ve apayrı bir özellik taşır ve bu özelliğinden dolayıda kanal yerine suyolu adını kullanmak daha doğru olacaktır.

Kanalın özelliği kısaca şöyle açıklanabilir :

Denizyolu taşıtları ayrı ayrı kapanabilir kapakları bulunan üç havuz yardımıyla, deniz seviyesinden 28 m.yükseklikteki Gotun gölüne getirilir, gölde seyreden taşıtlar son noktada yine aynı durumda çalışan havuzlar yardımıyla aşağı deniz seviyesine  indirilir ve seyrine devam ederler. (Gotun Gölü, Gotun Barajı'nın su toplamaya başlamasından sonra oluşmuştur)

Havuzlar birleşik su kabları teorisi esasına göre çalışır, girişte su doldurulan havuzda yükselen taşıtın aynı seviyedeki sonraki havuza geçmesi, çıkışta da bunun tam tersi bir işlemle, suyu boşaltılan havuzda aşağı inen taşıtın aynı seviyedeki havuza geçmesi şeklinde üç kademeyle işlemin tamamlanmasıdır.

Yapımı 1914 yılında ABD’nce 375 milyon dolar sarfedilerek tamamlanan ve her yıl tahminen 14 bin geminin geçtiği 77 Km. uzunluğundaki kanalda seyir müddeti ortalama 9 saat sürmektedir.

Kanal, denizcilik taşımacığına hatırı sayılır ekonomik bir yardım sağlamıştır, bunu bir örnekle açıklamak istersek :

New York’tan San Francisco’ya seyredecek bir gemi eskiden Horn Burnu’nu dolaşarak 22.500 Km. yol katederken, aynı geminin kanaldan geçerek seyretmesi sadece 9.500 Km.lik bir mesafede olacaktır.

Kanal Bölgesinin Fiziki yapısı ve İdaresi :

Panama Devletinin sınırları içerisinde bulunan ve 1903 yılında ABD. ile Panama arasında yapılan Hay-Bunay-Varilla antlaşması uyarınca idaresi ve kullanımı ABD ne verilen Panama Kanalı Bölgesi'nin yüzölçümü 1432 km.kare, uzunluğu 64 km.,genişliği ise 16 km.civarındadır.

Üçte ikisi ABD vatandaşı olan toplam 55 bin nüfuslu bölge, 1999 yılına kadar ABD. nce  atanan bir vali başkanlığında özerk bölge hükümeti tarafından idare edilmekteydi. 1999 Yılından sonra kanal ve bölgesi tamamen Panama Devleti'ne geçmiştir.

Bölgede tropikal iklim hüküm sürer, Ocak-Mayıs ayları arası kurak, Mayıs-Aralık ayları ise hemen hemen devamlı yağmurlu geçer. 
Bu aşırı yağışlar aslında kanal için bir şans sayılır, zira kanal giriş ve çıkışında bulunan toplam 12 adet taşıma havuzlarının su ihtiyacı yukarıda bulunan gölden temin edilmektedir, bu bakımdan göl suyu seviyesinin devamlı yüksek olması önemlidir.

Panama Kanalının Tarihi ve Yapılışı

Amerika Kıtası’nın tam ortasında bulunan ve haritalarda çok ince ve dar olarak görünen bu yerin kolayca kazılıp okyanusları birbirine bağlama düşüncesi 1500 yıllarına kadar dayanırsada sadece düşünce bazında kalmış proje için çalışmalara geçilmemiştir.

Kanal açılması projesine ilk adımı atan, Süveyş Kanalının yapımını sağlayan Fransız girişimci Ferdinand de Lesseps’dir.

Lesseps 1876 yılında keşif için  bu ormanlık ve kayalık bölgeye gitmeye karar verir ve 8 kişilik mühendis ekibiyle yola çıkar ama keşif sonrası geri dönüşte sadece 5 kişi kalır, kötü doğa koşulları ne yazıkki orada can kaybına neden olmuştur.

Lesseps bu olumsuz doğa ve yaşam koşullarına rağmen Kanal projesine girmeye karar verir ve 1880 yılında  sermayesinin tamamı hisse senetlerinden oluşan Panama Şirketini kurar.

Hisse satışı için büyük reklam kampanyası başlatır ve hisselerin tamamı hemen hemen satılır. 

300 Milyon dolarlık Şirket sermayesini tamamlayan Lesseps proje görüşmeleri için ABD.ne gider ve 1882 yılında kanal çalışmalarına başlanmak üzere karar verilir.

Ön fizibilite ve proje tamamlandıkdan sonra l882 yılında Panama’da şantiye kuruldu, makine ekipmanları hazırlandı ve 17 bin işçi eşliğinde çalışmalara başlandı.

İlk aylarda zorluklar kendini göstermeye başladı, proje umulduğu gibi gitmiyor, kayaların parçalanması bir türlü gerçekleşemiyor, bu çalışmalar esnasında medana gelen toprak kaymaları ve heyelanların ise önüne geçilemiyordu. 

Bu olumsuzlukların üzerine birde yörenin doğanın acımasız şartları, yazın kuraklığı, sonbaharın bardaktan boşanırcasına devamlı yağmurları, sineklerin bulaştırdığı sıtma ve sarıhumma hastalıkları gelince iş verimi tamamen düşmüştü ve Panama şantiyesinin ölüm şantiyesi olduğu dedikoduları ortalığa yayılmıştı.

Bu durumda şirketin sonu hiç iyi görünmüyordu, Lesseps’in tüm çabalarına rağmen bir gelişme ne yazıkki görünmüyordu. 

Hatta bu tür hastalık söylentilerinin önüne geçilmesi ve dedikoduların sonlanması için Lesseps ailesiyle birlikte panamaya gitmiş isede bundada başarılı olamamış tüm ailesini orada kaybetmiştir.

1888 yılına kadar yapılan çalışmalarda hiçbir somut ilerleme kaydedilemediği gibi ailesini, en güvenli mühendislerinden Eyfel Kulesi yapımında söz sahibi olan Leon Boyer ve yaklaşık 5000 işçisini kaybeden Lisseps, sermayeside bitince şantiyeyi kapatarak şirketin iflas ettiğini ilan etti ve projeden çekildi. (Kanalın tamamlanma tarihi olan 1914 yılına kadar toplam kayıp sayısı ise 27.500 kişidir.)

Bunun üzerine ABD şirketi devraldı ve ön çalışmalara başladı.Eski şirket zamanındaki olumsuzları iyice değerlendiren ABD şirketi, ilk önce bataklıkların kurutulması işine girişti ve tüm bataklıkları petrolle doldurarak sineklerin üremesine engel oldu. 

Daha güçlü ve yeni makine ekipmanlarını devreye soktu ve işçi sayısını 30 bini zenci, 12 bini Avrupalı olmak üzere 42 bine çıkarttı.

Nihayet ABD.nin çalışmaları semeresini verdi ve proje tamamlanarak, Panama Kanalı’nın 3.Ağustos.1914 günü açılışı yapıldı ve aynı gün ilk geminin kanaldan geçişi sağlandı.

Kanalın resmi açılışı ise Birinci Dünya Savaşı nedeniyle 15.Ağustos.1914 günü mütevazi bir törenle yapılmıştır.



HAVUZLARIN (lok) ÇALIŞMA  PRENSİBİ

Panama kanalının kendine özel durumu havuz sistemiyle çalışmasıdır. Kanalın bu yerde yapılmasının nedenide, deniz seviyesinden yukarda bir gölün bulunması ve gölün gemi trafiğine elverişli olmasıdır.

Gemiler giriş ve çıkıştaki havuzlar yardımıyla 28 m. yukarıya göl su seviyesine çıkartılır,sonrasında da çıkışta aşağı indirilerek deniz seviyesine getirilir.

Havuzların en ve boyları, her tür tonajdaki gemileri içine alacak kadar büyüktür, su seviyesi yükseklikleri ise bir önceki havuza göre 10 m.dir.

Bu yükseklik farkları ile, 1 nci havuzda 10 m. yükselen gemi, 2 nci havuzda 20 m.ye, 3 ncü havuzda ise 28 m.ye(Göl su seviyesine göre) yükselerek göle çıkarılmış olur. 
Gölün bitimindeki iniş havuzlarında ise bu işlemin tersi gerçekleştirilerek gemi denize iner.

Animasyon Videolar ile açıklama :

1) Gemi 1 nci havuz kapısına geldiğinde, havuzun denize doğru tahliye kapağı açılarak, bileşik kaplar esasına göre havuz ve deniz su seviyesi eşitleninceye kadar tahliye devam eder ve eşitlenince giriş kapısı açılır ve gemi havuza çekilerek giriş kapısı ile tahliye kapağı kapatılır.

2) Gemi 1 nci havuzda iken, tam dolu olan 2 nci havuz ile 1 nci havuz arasındaki tahliye kapağı açılarak,bileşik kaplar esasına göre iki havuz su seviyesi eşit duruma gelinceye kadar tahliye devam eder ve eşitlenince 2 nci havuzun giriş kapısı açılır ve gemi ikinci havuza çekilerek giriş kapısı ile tahliye kapağı kapatılır.

3) 3 ncü havuzun tahliye kapağı açılarak yine aynı bileşik kaplar esasına göre su seviyeleri eşit duruma gelinceye kadar tahliye devam eder, eşitlenince 3 ncü havuzun giriş kapısı açılır ve gemi bu havuza çekilerek giriş kapısı ve tahliye kapağı kapatılır.

4) Bu son aşamada göl suyunun gireceği kapak açılarak aynı bileşik kaplar esasına göre havuz su seviyesi göl su seviyesine gelinceye kadar havuza su dolar, seviye eşitlenince havuzun göle çıkış kapısı açılır ve gemi göle çekilerek havuzun göle doğru çıkış kapısı ile göl su giriş kapağı kapatılır.

Bu işlemden sonra giriş havuz grubu, başka bir gemi için hazır durumdadır. Gölde kendi motorlarıyla seyreden gemi son noktada denize inmek için çıkış havuz grubunun giriş kapısına gelir ve yukardaki işlevlerin tam tersi yapılarak gemi çıkış kapısından denize iner.

Aşağıdaki Animasyon Video da giriş ve çıkış işlemlerinin nasıl yapıldığı özet olarak gösterilmiştir.




1900 YILLARI KANAL YAPIM ÇALIŞMA GÖRSELLERİ için. TIKLAYIN.
GÜNÜMÜZ PANAMA KANAL GÖRSELLERİ için..... ...............  TIKLAYIN.

**********************************************************

PANAMA KANALI ile İlgili VİDEOLAR :

Kanal Nasıl Çalışıyor.

Panama Kanal Havuz gruplarının çalışması ve gemilerin seyrinin gerçek görüntüsünü gösterir video. İZLEYİN.




Havuzların Çalışma Prensibi

Havuzlara gemilerin girişleri çıkışları, suyun doldurulması ve boşaltılması olaylarını izlerken, bu devasa tesisler için "asrın mühendislik harikası" diyeceksiniz. İZLEYİN.



Panama Kanalı Tarihi

Turistlere ve meraklılara kanal gezdiriliyor, günümüz ve geçmişi hakkında bilgiler veriliyor, Dili İngilice ama resimler zaten anlatıyor kanalı. İZLEYİN.




Panama Kanalı Detaylı gösteri.

Uzun metrajlı bir kanal videosu. Bir geminin kanala giriş kademeleri detaylı olarak videoya alınmış, beğeni ile izleneceğinden eminim. İZLEYİN.




Devasa Havuz Kapısının kapanışı.

Gemi havuza girmiş, devasa kapılar güçlü motorlar yardımıyla ağır ağır kapanıyor, kapıların büyüklüğü, üzerinde gezen insanların görüntüsünden rahatlıkla açığa kavuşuyor. İZLEYİN.



Dev Tanker Kanal Havuzunda

Dev bir tanker havuzda hareket halinde, platformda raylı sistemle çalışan çekiciler ilginç bir profil oluşturuyor. İZLEYİN.







Follow @AlpWebSite
Bizi Takip Edin
Tweetle